2013’ün Mayıs ayında ABD’deki haber mecralarında 8 yaşındaki interseks çocuk M.C’yi evlat edinen Crawford ailesinin South Carolina eyaleti hükümetine çocuğun rızası ve bilgisi olmadan genital organlarına cerrahi müdahalede bulunulduğu gerekçesiyle dava açtığı duyuruldu. M.C’nin hangi interseks kategorisinde olduğu açıklanmadı ancak atipik genital organlarla doğduğu belirtildi. South Carolina Eyaleti Sosyal Hizmetler Departmanı, Greenville Hastanesi, South Carolina Tıp Üniversitesi ve diğer klinik yetkililer rızası alınamayacak bir yaş olan 16 aylıkken M.C’ye “normalleştirici” cerrahi operasyon uyguladıkları ve bu operasyonla çocuğun bedenini dişi görünümünde inşa etmeye çalıştıkları için suçlandılar.
Operasyon uygulandığı sırada Crawford ailesi henüz çocuğu evlat edinme aşamasındaydı. Evlat edinme işlemlerinin tamamlanıp çocuğun velayetinin aileye verilmesine 3 ay kala M.C ameliyat edildi. Velayeti aldıktan sonra aile çocuğa bireysel haklarını ihlal edecek şekilde uygulanan yanlış tıbbi işlemler, ihmal ve sorumsuzluğa hukuki yaptırım arayışına girdi.
Bu dava pek çok açıdan önemli. Öncelikle, ilk kez interseks ile ilgili bir haber medya organlarında küçük düşürücü, damgalayıcı, fetişleştiren ya da acıklı gösteren bir dil kullanılmadan verildi. Dava ciddiye alan, itinalı, aileye saygı gösteren bir dille duyuruldu. Yıllardır medyada zaman zaman interseks haberleri yayınlanır ancak bugüne dek bu yapılan haberler duyarlı olmaktan çok uzak, interseks ile ilgili toplumda yanlış algılar oluşturan haberlerdi.
Bu dava interseksin bir tıbbi problem olduğu algısını yıkmak açısından da önemli. İnterseks bir varoluş biçimidir. Kadın ya da erkeğe atfedilen birtakım biyolojik özelliklerin birarada bulunduğu bir durumdur. Elbette ki interseks bireyleri ilgilendiren, bu durumla birlikte seyredebilen bazı tıbbi problemler vardır ama bu interseksin kendisinin bir tıbbi problem olduğunu göstermez. Rahim kanseri kadınlarda görüldüğü için kadınlığı bir tıbbi problem, bir hastalık olarak görüyor muyuz? Hayır. Dolayısıyla interseks de bir tıbbi problem olarak görülmemeli, acil bir tıbbi durum, bir rahatsızlık olmadığı sürece interseks bireylerin genital organları sırf “normal” bir kadının ya da erkeğinki gibi görünsün diye bireyin rızası olmadan ameliyat edilmemelidir. M.C.’nin annesi de New York Times’a verdiği röportajda şunu söylüyordu: “Birinin genital organlarını ya da üreme yeteneğini ortada hiç bir tıbbi neden yokken kökten değiştirecek kararlar alınması menfur bir uygulamadır ve katiyen devam ettirilemez.”
Crawford ailesinin açtığı dava tam anlamıyla tarihi bir olay. Özellikle son 20 yıldır İngiltere ve ABD’de başlayan interseks hareketinden bireyler çeşitli kereler çeşitli platformlarda hikayelerini paylaştı, uygulanan yanlış tıbbi müdahalelerin bedenlerinde ve ruhlarında açtığı yaraları, cinsel yaşamlarının ve psikolojik dengelerinin nasıl sekteye uğratıldığınu anlattılar. Ancak Crawford davası ile birlikte interseks meselesinde ilk kez bir hukuki adım atılmış oldu.
Dava AIC ( Advocates for Informed Choice) tarafından takip ediliyor. Örgüt genital ya da reprodüktiv anatomik varyasyonlarla doğan çocukların haklarını savunan tek resmi Amerikan örgütü. Örgüt M.C için bir kampanya başlattı ve davasının devamı için maddi destek topluyor. Aleyhine dava açılan taraflar mahkemenin davayı kabul etmemesi ve takipsizlik kararı vermesini talep ettiler ancak 22 Ağustos 2013 itibariyle mahkeme davanın görüşülmesi ve devamı kararını aldı, bu M.C için ilk zafer olarak nitelendirildi. Dava hala devam ediyor. M.C 8 yaşında bir oğlan çocuğu olarak yaşamını sürdürüyor, cinsel kimliğini erkek olarak ifade etme eğiliminde ancak ondan alınan penis ve testislerine bir daha hiç kavuşamayacak. Davanın sonucuna göre umuyoruz ki tıp ve sosyal hizmet profesyonelleri iyi niyetlerin her zaman iyi sonuçlar doğurmayabileceğini ve başkaları adına karar almanın risklerini daha iyi anlayacaklar.
M.C davası devam ederken Birleşmiş Milletler’in interseks çocuklara uygulanan cerrahi müdaheleleri eleştiren açıklamasını ve Almanya ve Avustralya hükümetlerinin interseks bireylerin haklarını yasal garanti altına alan ve doğum belgelerine 3. bir cinsiyet kutucuğu yerleştiren düzenlemelerini gördük. 2013 yazı kesinlikle interseks meselesinin daha fazla konuşulmaya ve ciddiye alınmaya başlandığı bir zaman dilimi oldu.
Kaynaklar:
http://aiclegal.org/programs/project-integrity/
http://www.huffingtonpost.com/2013/05/15/mark-pam-crawford-intersex-child_n_3280353.html
Çeviri: İnterseksüel Şalala
İnter Dayanışma 