Biz kimiz?

Biz bir grup interseks aktivistiyiz. En büyük motivasyonumuz bizden sonraki nesile daha iyi şartlar sunabilmek, bizim yaşadığımız travmaları bundan sonra doğacak interseks çocukların yaşamadıklarını, mutlu ve engellenmeyen bireyler olabildiklerini görebilmek.

Nereden nereye geldik?

On yıl hatta beş yıl öncesi ile karşılaştırdığımızda hayal bile edemeyeceğimiz kadar yol aldık. Öyle büyük bir suskunluğun, görünmezliğin içinden geliyoruz ki son bir kaç yıldır en azından LGBT camia içerisinde edindiğimiz görünürlük ve bir elin parmaklarını zar zor geçen sayıdaki interseks yoldaşlarımız bile çok anlamlı bizim için.

Türkiye’de bir interseks aktivizminin varlığından söz edeceksek bunun başlangıçta internet üzerinden örgütlenme sayesinde, çeşitli internet mecraları sayesinde, en önemlisi de LGBT camiadan interseks olmayan yoldaşların destekleriyle mümkün olduğunu belirtmeliyiz. İnterseks bireylerin henüz birbirlerine ulaşamadıkları, sayımızın az olduğu dönemlerde lezbiyen, gey, biseksüel, trans, kuir, anarkofeminist arkadaşlar bizim sesimiz olmaya çalıştılar, iyi ki hala yanımızdalar. Neler yaptık diye kısaca bir göz atarsak, sürecin temelini LGBT örgütlere ulaşıp temaslar kurmaya başladığımız 2009 yılının oluşturduğunu söyleyebiliriz sanırım.

Blog ile çıkmıştık yola…

Ardından intersexualshalala.wordpress.com blogumuzun kurulması, buradaki yazıların Lambda, Kaosgl, Pembe Hayat gibi başka örgütlerin yayın organlarında da çıkması, bu şekilde ufak ufak LGBT çevrelerde interseksin görünürlük kazanmaya başlaması geldi. Bu sırada blog sayesinde biz interseks aktivistleri birbirimizi bulmaya devam ettik, blogun yanı sıra bütün sosyal medya platformlarında hesaplarımızı açtık. Gerek kişisel hikayelerimizin kendi ağzımızdan aktarımı ile, gerekse çeviri çalışmaları ile bu blog Türkçe’deki en doyurucu interseks bilgi kaynağı oldu desek yanlış olmaz. Blogda bazı yazıları İngilizce ve Kürtçe’ye de çevirdik.

Ayrıca, onur haftası kapsamında Arjantinli interseks aktivist Mauro Cabral’ın İstanbul’da bir konuşma yapması, ardından Gabrielle Le Roux’nun “Türkiyeli, Trans, Gururlu” adlı çalışması dahilindeki kitapta blogdaki yazılardan birisinin de İngilizce’ye çevirilerek yer alması, yine blogumuzdaki yazıların Almanca’ya çevrilerek Almanya’da intersekslerin deneyimlerinin anlatıldığı bir kitapta yer alması dünyadaki interseks aktivistlerini de Türkiye’deki intersekslerden haberdar etti.

LGBTİ’nin “İ”si

Bu sırada Lambda ve diğer örgütlerde zaman zaman toplantılar yaparak LGBT müttefiklerimizin interseks bireyleri daha iyi tanımalarını sağlamaya çalıştık. Bu esnada blog aracılığı ile sayımız artmaya devam etti. Onur yürüyüşlerine katılmaya başladıktan bir kaç yıl sonra Lambda’nın “interseksler vardır” lolipopları da onur yürüyüşünde belirmeye başladı ki bu da bizim açımızdan önemli ve hoş bir şeydi. Onur yürüyüşünde gey, lezbiyen, trans, biseksüel lolipoplarının, pankartlarının yanı sıra intersekslerin de adını görmek bir dönüm noktasıydı. Aynı zamanda Lambdaistanbul İnterseks Manifestosu’nu yayınlayarak bundan sonra mücadeleye LGBTİ çatısı altında devam edeceğini duyurdu, bugüne kadar “İ”nterseksi eksik bıraktığı için tüm interseks bireylerden özür diledi. Yola çıkarken lgbt’nin bir de “i”si var, “i” harfini getirmeye geldik demiştik, bunu başardığımızı artık her yerde görüyoruz. “LGBTİ” kısaltması o kadar yaygınlaştı ki homofobik yayınlarda bile artık “i”yi eksik etmiyorlar!

Türkiye pratiğinde 3. dalganın en ilham verici örneklerinden biri olan Feministival’de de yoldaşlarımız sayesinde intersekslerin adının geçmesi feminist hareket ile birbirimizi kucaklamaya dair çok hoş bir gelişmeydi.

Medya görünürlüğü ve video çalışmamız

Bizim için göreceli küçük ama önemli zaferlerden biri de fotoğrafsız, çekine çekine de olsa Hürriyet, Cumhuriyet, Bianet gibi yayın organlarına verdiğimiz röportajlar oldu. Bu şekilde ilk kez daha geniş kitlelere ulaşma şansı bulduk. Bu yıl ise herşey çok daha farklı. Başka bir heyecan içindeyiz. Çünkü biz interseks aktivistleri artık öyle bir iki kişi değiliz, birbirimizi bulduk, hepimiz biraraya gelme, tanışma, hikayelerimizi birbirimizle paylaşma imkanı bulduk, arkadaş olduk, dost olduk. Artık bir iç dayanışma grubumuz var. En son geçtiğimiz yıllarda kaybettiğimiz değerli trans aktivisti Aligül Arıkan’ı anma etkinliklerinde hep birlikte bir video hazırladık ve gösterimini yaptık. İlk kez böyle kamusal bir etkinlikte yüzlerimizi açtık, sesimizi duyurduk. Bu çok başka bir duyguydu.

Tıpla Yüzleşme

2018 yılında İstanbul’da gerçekleşen Cinsellik ve Cinsel Tedaviler Ulusal Kongresi üçüncü gününde “Beden Tıbbın Cinsiyet Sınırlarına Uymadığında” oturumunda tıbbın intersekslere yaklaşımı tarihi aşamaları ile ele alındı. Oturumda geçmişten günümüze tıbbın intersekslere yaklaşımı ile interseksler ve Türkiye’de bu konuda çalışan hekimlerle yapılan bir araştırmanın bulguları ele alındı. Oturumda ayrıca intersekslerin bu alanda yürüttüğü politik mücadeleden de bahsedildi. Pek çok uzmanın yanında burada İnterseks Anatolya aktivisti Şerife Yurtseven arkadaşımız da konuştu.

2019’da ise ülkemizde bir ilke imza attık… Samsun’da gerçekleşen ulusal PEDURO-2019 pediatrik üroloji kongresinde ilk defa bir İnterseks aktivistinin de katıldığı nefes kesen bir oturum yapıldı… Bu oturumda sevgili Şerife Yurtseven, Alev Özön, Özlem Yıldız ve Koray Başar katkılarını sunarak interseks aktivizminde çığır açtılar.

Pandemi Dönemi ve Yeni Çalışmalar

Neler Yaptık?

  • 2021 başında yeni web sitemiz interdayanisma.org’u kurup İnterDayanışma adı altında faaliyet göstermeye başladık. 
  • 17 Mayıs Derneği bünyesine katılarak, derneğin maddi kaynakları, bilgi ve deneyim birikiminden faydalanma imkanına eriştik. Bu sayede çalışmalarımıza hız verdik.
  • Web sitemizde Türkçe’ye interseksle ilgili pek çok çeviri ve orijinal içerik kazandırdık.
  • Kaos GL iş birliği ile yazı dizileri hazırladık. 
  • Kaos GL dergisine interseks ve yaşlılık, 26 Ekim İnterseks Farkındalık Günü, İnterseks ve Sosyal Hizmet temalı yazılar ile katkıda bulunduk. 
  • Adalet Atlası, Kaos GL podcastleri ile medyascope, Genç LGBTİ+ ve GALADER canlı yayınlarına katıldık. 
  • SGYD ile ortak blog yazısı yazdık, Türk Tıp Öğrencileri Birliği’nin toplumsal cinsiyet dergisine ve Lezbidüş kişisel tarih çalışmasına röportaj verdik.
  • ÜniKuir ile interseks sempozyumu gerçekleştirdik. Hukuk, istihdam, eğitim, sağlık, örgütlenme alanlarında intersekslerin durumunu değerlendirdik ve Türkiye’deki LGBTİ+ örgütlerinin payına düşenleri konuştuk. Sempozyum çıktıları hem podcast hem İngilizce ve Türkçe raporlar olarak yaygınlaştırıldı.
  • Onur haftası ortaklığında “Benim Bedenim, Kimin Kararı? etkinliği gerçekleştirdik. 
  • CŞMD toplumsal cinsiyet politika belgesi hazırlığı kapsamında eğitim verdik.
  • SpoD’un LGBTİ+ sığınak modelleme ve 17 Mayıs Derneği’nin yoksulluk çalışmasına katıldık, 40+ Lubunya’nın tanışma toplantısına katıldık. 
  • 17 Mayıs psikolog, hukuk, sosyal hizmet ağlarına İnterseks 101 ve interseks kapsayıcı hizmet eğitimleri verdik.
  • Koray Başar ile Hacettepe Tıp öğrencilerinin psikiyatri dersine katılarak interseks deneyimlerimizi aktardık.
  • OII Europe’un pandemide intersekslerin durumu ile ilgili iki aşamalı anket çalışmasını çevirdik ve dağıtımını yaptık. İntersekslerin kişisel hikayelerinden oluşan #myintersexstory adlı kitabı 2022 güz ayları sonunda Türkçe’ye kazandırmış olacağız. 
  • Sırbistan ve Yunanistan interseks örgütlenmeleri ile işbirliği ve deneyim aktarımı için iletişim kurduk.
  • 2021 Eylül’de Ayvalık’ta ilk interseks kampımızı gerçekleştirdik. SWOT analizi, hikaye anlatıcılığı atölyesi ve senelik faaliyet planlama yaptık. 
  • 2022 Ağustos ayında ikinci interseks kampımızı gerçekleştirdik. İzleme çalışması planlama, senelik strateji ve faaliyet planlamaları, sosyal medya kampanyası planlama, medya-spesifik SWOT analizi, bireysel esenlik atölyesi ve dijital görsel içerik üretim atölyesi gerçekleştirdik. 

Sırada daha pek çok fikrimiz, planımız var. İntersekslerin yaşadıkları rıza dışı müdahalelerin bir cinsel şiddet olduğunu kamuoyuna daha iyi aktarmak, kaygıları ve imkansızlıkları nedeniyle interseks aktivizmine dahil olamayan interseks bireylere ulaşarak güvenliklerini tehlikeye atmadan sorunlarını aktarabilmek ve bu bireyleri güçlendirebilmek öncelikli hedeflerimiz arasında.

Umuyoruz ki önümüzdeki süreçte bir çocuğun interseks olduğu fark edildiğinde ailenin danışmak, dayanışmak için başvurabileceği bir örgütlenme haline geleceğiz. Belki bir doktor, psikolog, psikiyatrist interseks bir danışan gördüğünde destek için bize yönlendirecek. İnterseks bireylerin haklarını koruyan bir yasa çıkacak, interseks çocuklar artık rızaları olmadan ameliyat edilemeyecek. Bu noktaya gelmek için daha almamız gereken çok yol var biliyoruz ama umutluyuz. En büyük motivasyonumuz bizden sonraki nesile daha iyi şartlar sunabilmek, bizim yaşadığımız travmaları bundan sonra doğacak interseks çocukların yaşamadıklarını, mutlu ve engellenmeyen bireyler olabildiklerini görebilmek.

internette biz

LGBTİ’nin İ’si
Bizimaramizda.org, Sanal Akran

Trans ve interseks çocuklar nasıl yok sayılıyor?
Adalet Atlası

İnterseks çocukların yaşadığı hak ihlalleri
Medyascope

Bilinmeyene tanıklık: İnterseks
Cumhuriyet TV

İletişime geçin

Bize ulaşmaktan çekinmeyin.