YKP-fem’in Kıbrıs’ta bir interseks bebek hakkında çıkan seksist, stigmatize edici, durumu bir hastalık olarak yansıtan haberine tepki var. “Haberlerin kişisel trajik hikayeler çerçevelerinden çıkarılıp toplumsal ve küresel bağlamlara oturtulduğunu görmek istiyoruz.” diyorlar ve intersekslerin ihtiyacı olan tutum tam da bu, reality show malzemesi olmaktan çıkartılmak yani. YKP-fem’in bildirisi şöyle:

Medya organlarının sosyal adalet ideali yolunda önemli birer emekçi olmaları gerekirken, coğrafyamızda gazetecilik skandal yaratmak, sosyal adaletsizliklerin devamını desteklemek, kritik konuları üstünkörü bir şekilde işlemek şekillerinde karşımıza çıkmaktadır. Bu haftadan itibaren her hafta YKP-fem olarak yazılı basında gözümüze çarpan çarpık habercilik örneklerini, ve bu haberlerin tarafımızdan yapılmış analizlerini sizlerle paylaşacağız. Okuyucuları gazetelerde çıkan haberlerin hem içeriğini hem de işleniş şeklini sorgulamaya, gazetecilere de gazetecilik etiklerinin dışına çıkmalarının hem kişisel hem kurumsal boyutta mesleki hata niteliği taşıdığını hatırlatırıp onları daha duyarlı olmaya davet ederiz.

Kıbrıs Gazetesi’nin (7 Aralık 2011 tarihli, Ergün Yahat imzalı, ‘Birini Tercih Edecekler’ başlıklı) ‘katkılarıyla…’

Haber şöyle diyor:
“Gazimağusa Devlet Hastanesi’nde dün, çift cinsiyetli bir bebek dünyaya geldi. Gazimağusa’ya bağlı köylerden birinde yaşayan V.K. – H.K. çifti, bebek sahibi olmanın mutluluğunu yaşarken “çift cinsiyetli” bir çocuklarının olduğunu öğrenince şok oldu.
Genç çift, aylardır erkek bebek bekliyordu. Tıp dilinde hermafrodit diye anılan “çift cinsiyetli” bir bebek sahibi olduğunu duyan çift, önce çok üzüldü ancak ameliyatla bu durumun düzelebileceğini öğrenince bir nebze olsun teselli buldu.
Elde edile bilgiye göre, doktorlar, ailenin tercih ettiği cinsiyete sahip olmasını sağlamak için bebeği ameliyat edecek. Ancak bebeğin ameliyat edilebilmesi için biraz büyümesinin beklenmesi gerekiyor.
Çift cinsiyetli bebeğin ileri bir tetkik için önümüzdeki günlerde Lefkoşa’ya nakledilebileceği öğrenildi.”

Bahsi geçen haberde Mağusa’da çift cinsiyetli bir bebeğin dünyaya gelişi ailenin bu ‘hastalık’ karşısında ne kadar üzüldüğü, ancak yapılacak bir ameliyatla bebeğin şifa bulacağı çerçevesinde aktarılıyor. İsmi belirtilmeyen bir kadın doğum uzmanının ‘hastalık’ hakkında verdiği bilgilerle haber sonlandırılıyor. Bu haber, bir çok açıdan sorun teşkil ediyor. Şöyle ki:
· Çift cinsiyetlilik hastalıklaştırılıyor: Çift cinsiyetlilik dünyanın her yerinde olduğu gibi Kıbrıs’ta da görülen bir durumdur. Çift cinsiyetli tabir edilen kişiler normsal dişilik ya da erkeklik imleyen fizyolojik yapıya sahip değildirler. Kişide ya gonadal yapı -yumurtalık ve testisler- ya da genital yapı-klitoris ve penis- geleneksel dişi ve erkek ayrımından bekleneceği üzere gelişmemiştir; dişilikle ve erkeklikle özdeşleştirilen özelliklerin bazıları aynı anda kişide gözlemlenir. Bu yapısal bir değişikliktir, ve kişiye direkt olarak fizyolojik bir ‘rahatsızlık’ vermemektedir; sadece alışılmış bir görüntü sağlamamaktadır. Cinsiyet kategorilerinin sosyal inşa (ne kadar kabul etmek istemesek de bu örnekte olduğu gibi tıp ve bilim de sosyal öğretilerce ve kategorilerce şekillendirilmektedir) olduğunu bile bile, yanlışlığı yarattığımız kategorilerde değil de yeni doğan bir bebekte aramak başlı başına sorgulanması gereken kör bir reflekstir.

· Zararlı olabilecek bir ameliyatın promosyonu yapılıyor: Haber boyunca, bu ‘hastalığın’ bir ameliyatla ‘düzeltilebileceği’, ve bunun bebeğin ailesine ‘teselli’ sağladığından bahsedilmiştir. Öncelikle, cinsiyetin ve toplumsal cinsiyetin kişiye aile ve toplum tarafından dayatılmasının apaçık bir örneği olarak, bebeğin cinsiyetini, toplumsal cinsiyetini ve/veya cinsel yönelimini ailenin seçebileceği ve düzenleyebileceği ilüzyonu, hem doktorlarca hem de haberce, yaratılmaktadır. Bebek büyümeden, belirli bir bilince ulaşmadan, onun kararı dışında yapılabilecek bir ameliyat sağlık sorunlarından tutun da, kişinin geliştireceği cinsiyet kimliğinden ters düşmeye kadar bir dizi uygunsuz sonuca kapıyı açmaktadır. Ailenin endişelenmesinin sebebi, çift cinsiyetlilik durumunun etrafında yaratılan stigma, hastalık ve utanç tablosudur, ve bunun çözümünün alelacele yapılacak yanlış bir ameliyat olarak yansıtılması kabul edilemezdir. Stigmanın yarattığı paniği yatıştırmanın tek yolu stigmanın ortadan kalkması için toplumsal bilinçlendirme, ve kişisel düzeyde aileye bilinçli doktorlar ve psikologlar tarafından destek sağlanmasıdır.

· Tıp ve bilimde cinsiyetçilik ve stigma yeniden üretiliyor: Haberde fikri alınan kadın doğum uzmanının açıklamaları da, coğrafyamızda ellerine emanet olduğumuz doktorların bu konudaki bilinçlerinin seviyesini bize göstermektedir. Çift cinsiyetliliğin ‘hastalık’ olduğunu vurgulayan uzman (yukarda belirtilen risklere rağmen) erken ameliyatı çözüm olarak öneriyor, (bu yanıltıcı terimin artık kullanılmaması için yürütülen çalışmaları tamamen es geçip) tıp dilinde bu duruma ‘hermafrodit’ dendiğinden bahsediyor, ve (cinsiyetin, ne toplumsal cinsiyetin ne de cinsel yönelimin belirleyicisi olmadığı gerçeğini tamamen yok sayarak) kişideki cinsel organların hangisi biraz daha gelişmişse onun kişinin toplumsal cinsiyetin belirleyicisi olacağının altını çiziyor.

Önerilerimiz
Medyada ailelerin ve kişilerin özel hayatlarının tiraj artırıcı araç olarak kullanılmadığını, bireylerin insan hakları ihlali söz konusu ise bunun normalmiş gibi yansıtılmamasını, habercilerin araştırma yapmadan haber yapmamasını, araştırma yapmak anlayışının tek bir kişinin görüşünü almaktan öte olduğunun kabul edilmesini, ve haberlerin kişisel trajik hikayeler çerçevelerinden çıkarılıp toplumsal ve küresel bağlamlara oturtulduğunu görmek istiyoruz.