Amerika Birleşik Devletleri’nde iktidara yeni gelen Trump hükümetinin LGBTİ+ haklarını hedef alan olumsuz uygulamaları tartışılırken, devlete bağlı Sağlık ve İnsan Hizmetleri Departmanı (HHS) umut verici bir gelişmeye imza attı. 

Amerika Birleşik Devletleri Sağlık ve İnsan Hizmetleri Departmanı (HHS), interseks bireylerin sağlık eşitliği konusunda dönüm noktası niteliğinde bir rapor yayımlayarak, interseks varyasyonları ile doğan çocuklara tıbbi olarak gereksiz ve rıza dışı cerrahi müdahalelerin sonlandırılması çağrısında bulundu. Haberi ve raporun özetini sizin için Türkçeleştirdik. 

Literatür taraması ve interseks bireyler, etik uzmanları ve tıp profesyonelleriyle yapılan dinleme oturumlarına dayanan rapor, “ABD’deki 5 milyondan fazla interseks birey, damgalama ve ayrımcılıktan uzak, sağlıklı ve tatmin edici bir yaşam sürdürmeyi hak ediyor” ifadelerine yer veriyor.

Cinsiyet özelliklerinde farklılıklarla doğan çocuklar, interseks özellikler olarak adlandırılan bu durum nedeniyle, geri dönüşü olmayan, riskli ve tıbben gereksiz “normalleştirici” ameliyatlara maruz kalabiliyor. Yaklaşık %1,7’lik bir kesimin interseks özelliğe sahip olduğu biliniyor, bu da interseks varyasyonlarının nadir olmadığı ancak genellikle yanlış anlaşıldığı anlamına geliyor.

1950’lerden bu yana cerrahlar, interseks çocuklara yönelik tıbbi olarak gereksiz “normalleştirici” ameliyatlar gerçekleştiriyor. Bu ameliyatlara klitoris küçültme operasyonları da dahil ve bu işlemler sonucunda kalıcı izler, kısırlaşma ve psikolojik travmalar meydana gelebiliyor. İnterseks savunuculuk grupları ile tıbbi ve insan hakları kuruluşları onlarca yıldır bu uygulamalara karşı çıkıyor. Küçük yaştaki çocuklara, kendileri karar verebilecek yaşa gelmeden bu ameliyatların yapılmaması gerektiğine dair küresel ölçekte artan bir fikir birliği var. Buna rağmen, bazı ebeveynler hâlâ cerrahlar tarafından bu ameliyatları çocukları için tercih etmeleri yönünde baskı görüyor. Bu cerrahi uygulamalar bilimsel kanıtlara değil, daha çok toplumsal stereotiplere ve korkulara dayanıyor.

HHS raporu, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’nin 2024’te aldığı ve bu tür kozmetik ameliyatların sona erdirilmesini talep eden karardan hemen sonra yayımlandı. Dünyada bu ameliyatların sona erdirilmesine yönelik ivme giderek artıyor. Avustralya, Hindistan ve Malta’da çıkarılan yasalar, istismara karşı hukuki korumanın nasıl sağlanabileceğini gösteriyor. ABD’de giderek daha fazla tıp derneği ve uzman, rıza dışı ameliyatların sona erdirilmesi lehine açıklamalar yapıyor. Chicago ve Boston’daki çocuk hastaneleri bu ameliyatları gerçekleştirmeyi durdurdu ve New York City kamu hastane sistemi de bunları yasakladı.

Önümüzdeki aylarda ve yıllarda, ABD’deki klinisyenler ve politika yapıcıların, HHS’nin direktifine uyarak interseks varyasyonlara sahip hastalarının bilgilendirilmiş onam haklarını koruması umuluyor. Raporun orijinaline buradan ulaşılabilir: https://interactadvocates.org/wp-content/uploads/2025/01/intersex-health-equity-report.pdf